ຂອໃຫ້ທຸກທ່ານຄຮີກໄປທີ່ ຄຳວ່າ "ອ່ານເພີ້ມ" ຂ້ອມູນຈະອະທິບາຍຢ່າງຊັດເຈນອຍູ່ທີ່ຄຳວ່າ "ອ່ານເພີ້ມ"

Eric Hughes

ທ້າຍປີ 1992 Eric Hughes, Timothy C. May ແລະ John Gilmore ໄດ້ຈັດຕັ້ງກຸ່ມນ້ອຍໆ ຂື້ນມາກຸ່ມໜຶ່ງທີ່ມີຊື່ວ່າ Cypherpunk ຊື່ງມາຈາກຄຳວ່າ Cipher (ການເຂົ້າລະຫັດ) ແລະຄຳວ່າ punk (ກຸ່ມເດັກໄວລຸ້ນ)

ພວກເຂົາໄດ້ສ້າງ Mailing List (ເຄື່ອຂ່າຍສະມາຊິກທີ່ສົ່ງຂໍ້ມູນກັນຜ່ານ E-mail) ທີ່ມີສະມາຊິກຫຼາຍກວ່າ 700 ຄົນ ຊື່ງໃນກຸ່ມນັ້ນຈະໂອ້ລົມກັນກ່ຽວກັບຄວາມຮູ້ເຊີງຄະນິດສາດ ແຫ່ງການເຂົ້າລະຫັດ (Cryptography) ຄວາມຮູ້ໃນສາຂາວິທະຍາການຄອມພິວເຕີ ປັດຊະຍາ ແລະຄວາມເຫັນທາງການເມືອງ ໂດຍໃນປີ 1997 ຫຼືອີກ 5 ປີຖັດມາ ປາກົດວ່າມີສະມາຊິກເຂົ້າຮ່ວມກຸ່ມດັ່ງກ່າວເຖິງ 2000 ຄົນ ແລະ ແນວຄິດຂອງ Bitcoin ທີ່ສາມາດໂອນເງິນໄດ້ຢ່າງອິດສະຫຼະໂດຍບໍ່ຕ້ອງເປີດເຜີຍຕົວຕົນຈິງເກີດຂື້ນທີ່ນີ້

Cypherpunk นักปฏิวัติแห่งเงินดิจิทัล

ກຸ່ມ Cypherpunk ພາກັນຖົກຖ່ຽງກັນເຖິງແນວຄວາມຄິດທີ່ຈະອອກຈາກລະບົບການເງິນແບບເກົ່າໆ ທີ່ມີລັດຖະບານເປັນຜູ້ຄວບຄຸມ ແລະຫຼີກໜີຈາກບັນຫາທີ່ເງິນໃນຮູບແບບປະຈຸບັນນັ້ນຂາດຄວາມເປັນສ່ວນຕົວ ລວມເຖິງໄດ້ເວົ້າເຖິງການໃຊ້ເຕັກໂນໂລຢີ Cryptography ຫຼືການເຂົ້າລະຫັດເພື່ອເຮັດໃຫ້ການໃຊ້ເງິນນັ້ນມີຄວາມເປັນສ່ວນຕົວຂື້ນ ຊື່ງໃນປະກາດຂອງກຸ່ມ Cypherpunk ນັ້ນ Eric Hughes ໄດ້ເວົ້າເຖິງອຸດົມການຂອງກຸ່ມໄວ້ວ່າ

“ຄວາມເປັນສ່ວນຕົວນັ້ນເປັນເລື່ອງທີ່ສຳຄັນສຳລັບສັງຄົມໃນຍຸກອີເລັກໂຕຣນິກພວກເຮົາບໍ່ສາມາດຄາດຫວັງໃຫ້ລັດຖະບານຫຼືໜ່ວຍງານໃດໆ ມາເບິ່ງແຍງເຮົາໄດ້ ພວກເຮົາຕ້ອງປົກປ້ອງຄວາມເປັນສ່ວນຕົວຂອງຕົວເອງ ໂດຍກຸ່ມ Cypherpunk ຈະຂຽນຊອບຟ໌ແວຣທີ່ສາມາດປົກປ້ອງຄວາມເປັນສ່ວນຕົວຂອງເຮົາ ແລະເຮົາຈະສ້າງມັນຂື້ນມາ”

ໃນປີ 1993 ນິດຕະຍາສານ Wired ຂອງອາເມລິການໄດ້ລົງບົດຄວາມກ່ຽວກັບ Cypherpunk ໂດຍຂື້ນຫົວຂໍ້ວ່າ Crypto Rebel ຫຼືນັກປະຕິວັດທາງການເຂົ້າລະຫັດໂດຍມີເນື້ອຄວາມວ່າ
“ກຸ່ມ Cypherpunk ນັ້ນຄາດຫວັງເຖິງໂລກທີ່ຂໍ້ມູນຂອງທຸກຄົນ ບໍ່ວ່າຈະເປັນຄວາມຄິດເຫັນ ຂໍ້ມູນສ່ວນຕົວທາງການແພດ ນັ້ນສາມາດເປີດເຜີຍໄດ້ຫາກເຈົ້າຕົວຕ້ອງການຈະເປີດເຜີຍ ເພາະໂລກໃນຕອນນີ້ນັ້ນຂໍ້ມູນສາມາດສົ່ງຂ້າມໂລກໄດ້ດ້ວຍເນັດເວີກຣ໌ແລະຄື້ນໄມໂຄເວບ ແຕ່ແລ້ວລັດຖະບານກໍ່ໄດ້ພະຍາຍາມແຍກມັນໄປຈາກພວກເຮົາ ເຮົາຢາກເຫັນໂລກທີ່ມີອຸປະກອນທີ່ຊ່ອຍເຫຼືອໃນເຮື່ອງຄວາມເປັນສ່ວນຕົວໃຫ້ແກ່ເຮົາ ແລະສິ່ງດຽວທີ່ສາມາດເຮັດໄດ້ຄືເທັກໂນໂລຢີການເຂົ້າລະຫັດ ແລ້ວເທັກໂນໂລຢີນີ້ຈະເກີດຂື້ນແທ້ຫຼືບໍ່ ເພາະແນ່ນອນວ່າມັນຈະຕ້ອງມີບັນກາເລື່ອງການເມືອງມາເປັນອຸປະສັກ ລັດຖະບານຄົງພະຍາຍາມໃຊ້ອຳນາດທີ່ມີເພື່ອຄວບຄຸມແນ່ນອນ ເບິ່ງໆໄປແລ້ວມັນກໍ່ຄືກັບສົງຄາມລະຫວ່າງນັກປະຕິວັດທີ່ຈະໃຊ້ການເຂົ້າລະຫັດເປັນເຄື່ອງມືກັບຜູ້ທີ່ຈະປາບປາມເທັກໂນໂລຢີນີ້ ແລະກຸ່ມ Cypherpunk ເບິ່ງຄືກັບວ່າຈະເປັນແນວໜ້າໃນສົງຄາມຄັ້ງນີ້ ເຖິງແມ້ວ່າສົງຄາມຄັ້ງນີ້ອາດຈະໃຊ້ເວລາດົນນານ ແຕພະນັນໄດ້ເລີຍວ່າ ຜົນລັບຂອງສົງຄາມຄັ້ງນີ້ໝາຍເຖິງອິດສະຫຼະເສລີທີ່ຜູ້ຄົນຈຳນວນຫຼາຍຈະໄດ້ຮັບໃນສັດຕະວັດທີ່ 21 ແຕ່ Cypherpunk ອິດສະຫຼະນັ້ນຄຸ້ມຄ່າກັບຄວາມສ່ຽງ”
ຊື່ງດ້ວຍຂໍ້ມູນເຫຼົ່ານີ້ເຮົາຈະເຫັນວ່າກຸ່ມ Cypherpunk ນັ້ນເປັນກຸ່ມເສລີນິຍົມທີ່ຕ້ອງການກະຈາຍອຳນາດໃນການຄວບຄຸມຂໍ້ມູນສ່ວນຕົວຂອງຕົວເອງແກ່ມືປະຊາຊົນແລະຜູ້ຄົນໃນກຸ່ມນີ້ຍັງຖົກຖ່ຽງກັນເຖິງຄວາມເປັນໄປໄດ້ໃນການສ້າງສະກຸນເງິນດິຈິຕອນ ຫຼື Cryptocurrency ແລ້ວກໍ່ໄດ້ສ້າງມັນອອກມາແທ້ໆ ແຕ່ໜ້າເສຍດາຍທີ່ບໍ່ມີ Cryptocurrency ຕົວໃດປະສົບຄວາມສຳເລັດເລີຍ.

Adam Back
• ໃນປີ 1997 Adam Back ໄດ້ສ້າງ Hashcash ທີ່ສາມາດຕໍ່ຕ້ານການໂຈມຕີຈາກ Spam ໂດຍໃຊ້ກຳລັງປະມວນຜົນໃນການສົ່ງອີເມວເປັນຄືກັບຕົ້ນທຶນ ຜູ້ທີ່ຈະສົ່ງອີເມວຈະຕ້ອງເສຍກຳລັງປະມວນຜົນສ່ວນໜຶ່ງເພື່ອສົ່ງອີເມວເຖິງຈະສົ່ງໄດ້ແລະນີ້ເປັນຕົ້ນແບບຂອງ Proof of work ໃນ Bitcoin

• Wei dai
ໃນປີ 1998 Wei dai ໄດ້ສົ່ງງານວິໃຈ “B-money” ໄປໃນກຸ່ມ Cypherpunk ມັນຄື “ລະບົບເງິນສົດດິຈິຕອນແບບກະຈາຍຕົວແລະມີຄວາມໝາຍເປັນສ່ວນຕົວ” ແລະ ຈາກເຂົາໄດ້ອ່ານບົດຄວາມຂອງ Tim May ໃນງານວິໃຈນັ້ນເອີ່ຍເຖີງ Protocal ສອງຢ່າງ ແລະໜຶ່ງຢ່າງໃນນັ້ນຄື Proof of work ຊື່ງກາຍເປັນທີ່ຮູ້ຈັກໃນວົງກ້ວາງໃນພາຍຫຼັງເຖິງແນວຄິດທີ່ຜູ້ທີ່ມີສິດທິຜະລິດເງິນເພີ່ມນັ້ນຕ້ອງເປັນຜູ້ທີ່ຢືນຢັນທຸລະກຳ.

• Hal Finney (ປະຈຸບັນເສຍຊິວິດແລ້ວ)
Hal FInney ໄດ້ຄິດຄົ້ນ RPOW (Reusable Proof of Works) ທີ່ຖືກສ້າງຈາກລະບົບຂອງ Hashcash ແລະເປັນລະບົບເງິນທີ່ຖືກເຂົ້າລະຫັດທີ່ສາມາດໃຊ້ໄດ້ພຽງຄັ້ງດຽວ ແຕ່ຢ່າງໃດມັນກໍ່ຕາມລະບົບປ້ອງກັນບັນຫາ Double spending ນັ້ນຈະຕ້ອງຖືກຄວບຄຸມໂດຍຕົວກາງ.

• Devid Choum
Digicash ທີ່ສ້າງໂດຍ David Chaum ແລະຖືກນຳສະເໜີໃນປີ 1989 ເກື່ອບຈະປະສົບຜົນສຳເລັດຢູ່ແລ້ວ ແຕ່ດ້ວຍຄວາມທີ່ມັນເປັນລະບົບຊຳລະເງິນດິຈິຕອນທີ່ເຮັດໃຫ້ບຸກຄົນທົ່ວໄປສາມາດຊຳລະເງິນຜ່ານອິນເຕີເນັດໄດ້ໂດຍບໍ່ລະບຸຕົວຕົນ ລວມເຖິງຄວາມພະຍາຍາມໃນການພັດທະນາລະບົບທີ່ສາມາດປ້ອງກັນບັນຫາ Double Spending ໄດ້ອີກດ້ວຍ ຖືເປັນລະບົບທຳອິດທີ່ພໍຈະສາມາດເອີ້ນໄດ້ວ່າເປັນ Ecash ຫຼືເງິນສົດດິຈິຕອນໄດ້ ແລະ ໄດ້ມີການນຳໄປໃຊ້ຕົວຈິງຈາກຫຼາຍບໍລິສັດ ເຊັ່ນ Microsoft ຫຼື IBM ແຕ່ບັນຫາທີ່ເກີດຂື້ນຄືພຶດຕິກຳຂອງຜູ້ບໍລິໂພກໃນສະໄຫມນັ້ນບໍ່ໄດ້ສົນໃຈເລື່ອງຄວາມເປັນສ່ວນຕົວຫຼາຍປານໃດ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ບໍລິສັດ Digicash ຂາດເງິນທືນ ແລະ ລົ້ມລະລາຍລົງໃນປີ 1998.

• Nick Szabo
Nick Szabo ໄດ້ເຜີຍແຜ່ງານວິໃຈທີ່ມີຊື່ວ່າ Bitgold ໃນປີ 2005 ໂດຍອ້າງອິງຈາກລະບົບ RPOW ວ່າມູນຄ່າຂອງເງິນດິຈິຕອນນັ້ນຄວນຈະມາຈາກພະລັງໃນການປະມວນຜົນໃນການສ້າງ ເຂົາຍັງຕ້ອງການໃຫ້ລະບົບການເງິນເປັນຮູບແບບກະຈາຍສູນແບບທີ່ບໍ່ຕ້ອງມີຕົວກາງຄືທະນາຄານແລະລັດຖະບານມາຍຸ້ງກ່ຽວ ແຕ່ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ Bitgold ນັ້ນບໍ່ໄດ້ມີການຈຳກັດຈຳນວນຄືທອງຄຳ ແຕ່ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມງານວິໃຈຂອງເຂົາພັດມີຂໍ້ກົງຂ້າມຫຼາຍ ເຊັ່ນຄຳຖາມຈາກຜູ້ຄົນໃນຄອມມູນິຕີ້ວ່າ Cryptocurrency ນັ້ນຍາກທີ່ຈະໄດ້ຮັບການຍອມຮັບໃນມູນຄ່າແລະໃຊ້ງານຈິງ.

Subprime mortage 1998-2008
ອັນທີ່ຈິງແລ້ວທັງອຸດົມການ ແລະ ແນວຄິດຂອງກຸ່ມ Cypherpunk ນັ້ນກໍ່ບໍໄດ້ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກຢ່າງກ້ວາງຂວາງຈົນວ່າໃນປີ 2008 ທີ່ເກີດວິກິດສິນເຊື່ອຊັບໄຟຣມ໌ ຫຼືທີ່ຮູ້ຈັກກັນໃນຊື່ “ວິກິດການແຮມເບີເກີ” ທີ່ເກີດຈາການລົ້ມຕົວລົງແບບກະທັນຫັນຂອງຕະຫຼາດອະສັງຫາຣິມມະຊັບຂອງສາຫະລັດອາເມລິກາ ສົ່ງຜົນໃຫ້ສະຖາບັນການເງິນທົ່ວໂລກໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍຫຼາຍກວ່າ 1.4 ລ້ານລ້ານດອນລຼາສາຫະລັດ ເສດຖະກິດຫຼຸດຖອຍທົ່ວໂລກ ທະນາຄານຈຳນວນຫຼາຍຕ່າງພະຍາຍາມກະຕຸ້ນເສດຖະກິດດ້ວຍການອັດສີດເງິນເຂົ້າລະບົບແລະຜະລິດເງິນເພີ່ມໂດຍຍູ້ພາລະໜີ້ສິນໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນເຮັດໃຫ້ເກີດພາວະເງິນເຟີ້ໃນເວລາຕໍ່ມາ. ແນວຄິດຂອງ Cypherpunk ຈື່ງກັບມາເປັນທີ່ເວົ້າເຖິງກັນອີກຄັ້ງວ່າ
ທີ່ແທ້ແລ້ວ ລະບົບການເງິນທີ່ເຮົາໃຊ້ຢູ່ນັ້ນດີພໍແລ້ວຫຼືບໍ່?
ການມີຕົວກາງທີ່ຄອຍຄວບຄຸມເງິນຄືລັດຖະບານອາດນຳມາຊື່ງຄວາມຜິດພາດຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງ ເປັນຄວາມສ່ຽງທີ່ຮ້າຍແຮງຫຼືບໍ່?
ແລະຫຼັງຈາກນັ້ນໃນວັນທີ 31 ຕຸລາ ປີ 2008 White Paper ທີ່ມີຊື່ວ່າ “Bitcoin: A Peer-to-peer Electronic Cash System” ກໍ່ຖືກໂພດສ໌ລົງໃນເວບໄຊ metzdown.com ໂດຍຜູ້ໃຊ້ມີນາມແຝງວ່າ Satoshi Nakamoto ໂດຍໃນເນື້ອຫາໄດ້ກ່າວເຖິງເງິນດິຈິຕອນຂອງກຸ່ມ Cypherpunk ອາທິ Hashcash ແລະ B-money ນຳກັນແລ້ວກໍ່ຈົບກັນໄປແລ້ວກັບຕອນນີ້ຫວັງວ່າຜູ້ອ່ານຈະໄດ້ຮູ້ຈັກແນວຄິດທີ່ເກີດຂື້ນວ່າທີ່ແທ້ແລ້ວ Bitcoin ນັ້ນໄດ້ຜ່ານຫຍັງມາຢ່າງຫຼວງຫຼາຍກວ່າຈະມາເປັນເຖິງທຸກວັນນີ້ແລະໃນຕອນໜ້າເຮົາຈະໄປເລົ່າໃຫ້ເຖິງວິກິດ Subprime ທີ່ເປັນຕົ້ນເຫດໃຫ້ແນວຄິດຂອງກຸ່ມ Cypherpunk ກັບມາເວົ້າເຖິງຈົນຕ້ອງມີບຸກຄົນປິດສະໜາທີ່ມີຊື່ວ່າ Satoshi Nakamoto ຄິດຄົ້ນ Bitcoin ຂື້ນມາ
ຢ່າລືມ ກົດໄລຄ໌ ກົດແຊ ກັນຫຼາຍແດ່ເດີເຈົ້າ… ເພື່ອເປັນກຳລັງໃຈໃຫ້ທີມງານຂອງເຮົາ ທີ່ຈະນຳສະເໜີ ເລື່ອງລາວດີໆ ກ່ຽວກັບໂລກຂອງ Crypto Currency ແລະ Digital Asset ກັນຕໍ່ໄປ.